donderdag 28 maart 2013

Այսօրվա «Հայ» գենեռալներից մեկի ուրույն դիմագիծը, {հպարտացեք) ամաչեք լացեք հասկացեք վերջապես որ սա չէ մեր ազգի հերոսի դեմքը:(((


ԼԵՎՈՆ ՏԵՐ-ՊԵՏՐՈՍՅԱՆԻ ԹԻՄԸ, ՄԱՍ II` Մանվել Գրիգորյան
Գեներալների առաքելությունը երկրի պաշտպանության ապահովումն է օտարերկրյա ոտնձգություններից: Գեներալ-լեյտենանտ Մանվել Գրիգորյանը համաշխարհային ռազմական պատմության մեջ այն բացառիկ գեներալներից է, ով իր ռազմական գործունեությունը շարունակում է նույնիսկ խաղաղ պայմաններում: Ավելին, խաղաղ պայմաններում նա ավելի մեծ ռազմական հաջողությունների է հասել, քան պատերազմի ժամանակ: Այս պնդումը կարող է փոքր-ինչ տարօրինակ հնչել, եթե չլինեն այն ապացուցող կոնկրետ և խիստ համոզիչ փաստերը: Այղր լիճը գտնվում է Արմավիրի մարզում, որը տարածքի միակ բնական ջրավազանն է: Այս ռազմավարական կարևորագույն օբյեկտն արդեն բազմաթիվ տարիներ գտնվում է գեներալ-լեյտենանտ Մանվել Գրիգորյանի բացարձակ վերահսկողության տակ: Լճի իշխող բարձունքում կառուցված է Գեներալի առանձնատունը՝ իբրև անառիկ ամրոց: Այստեղից հրաշալի տեսարան է բացվում լճի և հարակից տարածքների վրա: Սակայն որքան էլ Գեներալի տունը գտնվի բարձունքի վրա և անառիկ լինի, միևնույն է թշնամին կարող է այնտեղ սողոսկելու ուղիներ գտնել: Այդ պատճառով լճի և ամրոց-առանձնատան ռազմավարական դիրքը մեծացնելու, դրա պաշտպանունակությունն ավելացնելու համար ամբողջ լիճը պարսպապատվել է: Իհարկե, կարելի էր նաև խրամատներ փորել, սակայն Գեներալը նախապատվությունը տվել է պաշտպանության միջնադարյան մեթոդներին, քանի որ դեռևս միջնադարում էր հայտնի, որ նույնիսկ չինական Մեծ պարիսպը չի կարող 100 տոկոսանոց պաշտպանություն երաշխավորել թշնամու ավազակային հարձակումներից, դրա համար էլ պարիսպները հսկվում են Գեներալի նվիրյալ զինակիցների կողմից: Ասենք, եթե անգամ որևէ պատահական անցորդ որոշում է մոտենալ լճին, ապա նա անմիջապես նկատվում է պահակազորի կողմից, և կիրառվում են օպերատիվ ու ազդեցիկ միջոցառումներ` վտանգը վնասազերծելու ուղղությամբ: Ի վերջո, ցանկացած պատահական անցորդի մեջ կարող է թաքնված լինել զգեստափոխված լրտես կամ գաղտնի գործակալ: Լճի պաշտպանունակությունը կատարյալ է դարձնում ոչ միայն ցամաքային, այլ նաև ծովային, տվյալ դեպքում՝ լճային ուժերի առկայությունը: Այղր լճի հարթ մակերեսը խրոխտ հռնդյունով կտրում և անցնում են Գեներալի մոտորանավակները: Հնարավոր է, որ լճի հատակում լինեն նաև սուզանավեր, որոնք մեր շարքային քաղաքացու աչքի համար անտեսանելի են: Նկատի ուենալով այս հանգամանքը՝ Գեներալը միաժամանակ կարող է կոչվել նաև Ծովակալ: Լինելով վայրի բնության իսկական սիրահար և պահապան՝ Գեներալն իր պաշտպանության տակ է վերցրել նաև մի քանի եղնիկների, որոնք օրվա տարբեր ժամերին արածում են իրենց հատկացված տարածքում՝ դրանով իսկ ավելի ընդգծելով Գեներալի վեհությունը: Բայց Գեներալը որքան հոգատար և բարի է անմեղ եղնիկների նկատմամբ, նույնքան անողոք է բոլոր նրանց հանդեպ, ովքեր համարձակություն են ունենում ոտնձգություն կատարել Գեներալի նկատմամբ: Հենց նմանների համար է, որ Գեներալը Այղր լճի տարածքում պահում է արջերի մի ամբողջ ընտանիք: Այդ ընտանիքի հետ անմիջական և կենդանի ծանոթությունը շատերին ստիպում է խիստ զգուշավոր լինել Գեներալի նկատմամբ և չընկնել թշնամական ազդեցության տակ: Չնայած արջերի ընտանիքի ունեցած համբավին, եղել են բազմաթիվ դեպքեր, երբ որոշ անդաստիարակներ ստիպված են եղել անմոռանալի պահեր անցկացնել եթե ոչ ընտանիքի հետ նույն, ապա գոնե հարևան վանդակում:

Բայց Գեներալն ազատագրել է ոչ միայն հիշյալ խղճուկ լիճը: Նրա ազդեցության ոլորտում են գտնվում ավելի ընդարձակ և ռազմավարական ոչ պակաս նշանակության տարածքներ: Եթե նախկինում հայ իշխաններն իրենց պատկանող տիրույթներում կառուցում էին բացառապես բերդեր և ամրոցներ կամ լավագույն դեպքում՝ ճանապարհներ, ապա Գեներալը ռազմավարական կարևորագույն նշանակություն ունեցող վայրերն ամրացնելու և թշնամու համար անառիկ դարձնելու նկատառումից ելնելով՝ կառուցում է գազալցակայաններ: Սա չափազանց հետաքրքիր մարտավարություն է, որի պարագայում թշնամին զրկվում է այդ տարածքներում նմանատիպ կառույցներ ունենալու հնարավորությունից: Այս հրաշալի մարտավարությունն այժմ օգտագործվում է շատերի կողմից, սակայն առավել լուրջ հաջողությունները պատկանում են հենց նրան: Գազալցակայաններից որոշները հասկանալի պատճառով աշխատում են առանց որևէ իրավական հիմքի, և հետընտրական շրջանում, երբ Գեներալը որոշել էր համակրել Տեր-Պետրոսյանի ղեկավարած շարժմանը, դրանք դադարել էին գործել: Բայց այն պատմական պահից սկսած, երբ նա հայտարարեց, որ «Երկրապահը» ապաքաղաքական կառույց է, իշխանություններն էլ հասկացան, որ Գեներալի գազալցակայաններն էլ են օրինական:

Բայց Գեներալի՝ որպես իրական ստրատեգի տաղանդի, ես կասեի՝ հանճարի բացահայտումը կարելի է համարել նրա՝ Էջմիածնում գտնվող տան պաշտպանության կատարյալ մեխանիզմների մշակումն ու իրականացումը:

Ինչպես հայտնի է, Առաջին համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո Ֆրանսիան, զգուշանալով Գերմանիայի հետագա հարձակումներից, Գերմանիայի հետ սահմանի ամբողջ երկայնքով կառուցեց պաշտպանական ամրությունների մի ամբողջ համակարգ, որը հեղինակի անունով կոչվեց Մաժինոյի գիծ: Սակայն այդ պաշտպանական ամրությունները ոչ մի կերպ չփրկեցին Ֆրանսիային կապիտուլյացիայից, քանի որ 1940-ին գերմանական բանակը Ֆրանսիա մտավ Բելգիայից՝ շրջանցելով Մաժինոյի գիծը: Նկատի ունենալով ֆրանսիացիների դառը փորձը՝ Գեներալն իր տան պաշտպանությունը կազմակերպել է ոչ թե գծով, այլ շրջանաձև: Այսինքն, երթևեկության համար փակ գոտի է համարվում ոչ միայն այն փողոցը, որտեղ գտնվում է Գեներալի առանձնատունը, այլև հարակից փողոցները: Սա բավական հետաքրքիր է դարձնում այդ տարածքի բնակիչների միապաղաղ կյանքը, չհաշված այն մանր դժվարությունները, որ նրանք ունենում են հյուրեր ընդունելիս: Հնարավոր է, որ այդ տարածքում վիզային ռեժիմ մտցվի, որը կկանոնակարգի հյուրեր ընդունելու կարգն ու պայմանները: Մի աշնանային օր Գեներալը ցանկացել էր իր փողոցում ձյունագնաց «բուրան» քշել, բայց պարզվել է, որ դրա համար չի բավարարում մի շատ փոքր մանրուք. ձյուն չկա: Եվ նա կարգադրել է Արագածի լանջերից բեռնատարներով ձյուն բերել ու համապատասխան միջավայր ապահովել: Հարևանները մինչ օրս էլ կարոտով են հիշում, թե ինչպես ամբողջ Էջմիածնում աշուն էր, իսկ իրենց փողոցում ձմեռ էր եկել, և իրենք ինչպիսի հաճույքով էին թաղվում հալվող ձյան մեջ:

Գեներալի մյուս նորամուծությունը «մաքսատան» ստեղծումն է: Որպես Արցախյան ազատամարտի առավել կարկառուն ներկայացուցիչ՝ հենց նրան է պատկանում Երևան-Էջմիածին երթուղային գիծը: Ի տարբերություն այլ երթուղային գծերի տերերի, որոնք գիծը սպասարկող վարորդներից օրավարձ են գանձում, Գեներալը ստեղծել է գանձման առավել կատարյալ մեխանիզմ: Նա Էջմիածին քաղաքի մատույցներում՝ ճանապարհի երկու կողմերում, ստեղծել է համապատասխան մաքսակետեր, որոնց աշխատակիցները հաշվում են երթուղայինում եղած ուղևորների գլխաքանակը և ըստ այդմ` կատարում գանձումը: Ուղևորները փաղաքշաբար այդ անցակետերը «տամոժնի» են կոչում, և ամեն անգամ Երևան գնալիս կամ վերադառնալիս «մաքսազերծվում» են: Ի տարբերություն Հայաստանի պետական սահմանին գործող մաքսակետերի, կոռուպցիայի մակարդակն այստեղ անհամեմատ քիչ է, քանի որ յուրաքանչյուրը գիտի արջերի հյուրընկալ ընտանիքի մասին:

Մեր նպատակն ամենևին էլ Գեներալի սեփականության նկարագրությունը չէ, դա մի այնպիսի ոլորտ է, որը ոչ ոք մինչև վերջ չգիտի: Մենք ուղղակի ցանկանում ենք ներկայացնել նրա կերպարը՝ որպես մարդ, գործիչ և Գեներալ: Մի մարդ, ում միջոցով Լևոն Տեր-Պետրոսյանը ցանկանում էր Հայաստանում ժողովրդավարություն հաստատել: Ազատության հրապարակում հենց Տեր-Պետրոսյանն էր ստիպում հավաքվածներին Մանվել-Մանվել վանկարկել: Հասկանալի է, թե ինչպիսի փոխհատուցում կարող էր պահանջել Գեներալը մատուցած ծառայությունների դիմաց: Եվ արջերի քանի ընտանիք կպահանջվեր էջմիածնում ստեղծված ուսանելի փորձի համակարգն ամբողջ Հայաստանում տարածելու համար:

Հիմա, երբ այլևս պարզ է, որ Տեր-Պետրոսյանը հաղթանակի հասնելու որևէ հնարավորություն չունի, Գեներալի համար չափազանց ծանր ժամանակներ են սկսվել: Ճիշտ է, նա փորձեց ռևերանսներ անել իրեն մինչ օրս հանդուրժող իշխանությանը, թե, «կներեք, մենք էլ ենք սխալներ ունենում» տարբերակով, սակայն ներքուստ հասկանում է, որ վստահության լիմիտը սպառվել է: Հիմա շատերի հայացքն ուղղված է Գեներալի հսկայական կարողության ուղղությամբ: Առաջին լուրջ հարվածը կարող է լինել առաջիկա ամիսներին: Գեներալն իրենով է արել Էջմիածնի քաղաքային իշխանությունը, սակայն սեպտեմբերին տեղի ունենալիք համայնքային ընտրություններում՝ մասնավորապես Էջմիածնի քաղաքապետի ընտրություններում, առաջադրվել ցանկացող, այժմ քաղաքապետի տեղակալի պաշտոնը զբաղեցնող Գեներալի որդին՝ Կարեն Գրիգորյանը, կարող է չափազանց դաժան պարտություն կրել: Հաջորդը կարող են լինել ապօրինի գազալցակայանները, կամ տրանսպորտի նախարարության կողմից հայտարարվող երթուղայինների մրցույթում Էջմիածին-Երևան գծի սպասարկման հաղթող կարող է ճանաչվել այլ ընկերություն: Եվ այսպես շարունակ` մինչև հայ ազգի հերոս Մանվել Գրիգորյանի վերջը:

Խորհելով այս մասին՝ չես կարող չվստահել Լևոն Տեր-Պետրոսյանի այն դոկտրինին, թե Հայաստանում թաթար-մոնղոլական ռեժիմ է գործում: Եվ, հիրավի, կարելի է ողբալ այս դժբախտ ժողովրդի դառը ճակատագրով, որ փետրվարի վերջերին «համաժողովրդական շարժումը» հաղթանակի չհասավ մեր երկրում: Եվ մենք այսօր պետք է անճար նստենք ու սպասենք, թե դեռ ինչեր են բերելու Մանվել Գրիգորյանի գլխին թաթար-մոնղոլական իշխանությունները: Գուցեև ազգի բախտը փոքր-ինչ շատ բերեր, եթե Գեներալը փետրվարի վերջին, մեղմ ասած, «չլցներ տակը» և գնար մինչև վերջ` Հովհաննիսյան Սերգեյից խլած զրահապատ «Լեքսուսով» գրոհեր կառավարության շենքը, ձերբակալեր Սարգսյան Սերժին և վերջապես փրկեր իր ազգին: Սակայն, ավաղ, այդ պատմական պահին քաղաքի դեղատներում լևոմիցիտին գոյություն չուներ, ու Գեներալը չկարողացավ պատշաճ մակարդակով կարգավորել իր աղիքային համակարգի ռազմական ոգին, ինչի պատճառով Գեներալի վրա թքեցին և նրանից հրաժարվեցին անգամ հարազատները, ովքեր իրենց ամեն ինչով պարտավոր էին նրան: Այդ իսկ պատճառով, նկատի ունենալով Գեներալի այսօրինակ «Վաթերլոոն»՝ Տեր-Պետրոսյանի բոլոր մյուս առյուծներին խորհուրդ ենք տալիս միշտ գրպաններում ունենալ լևոմիցիտինի բավարար քանակ, քանի որ կյանքում և հատկապես համաժողովրդական պայքարում այն ուղղակի անփոխարինելի է:





Հայկազ Սիմոնյան

vrijdag 15 maart 2013

Արթուր Արմին. Գաղափարական որևէ բան ո´չ իշխանական դաշտում գոյություն ունի, ո´չ էլ` ընդիմադիր դաշտում

Արթուր Արմին. Գաղափարական որևէ բան ո´չ իշխանական դաշտում գոյություն ունի, ո´չ էլ` ընդիմադիր դաշտում

15/03/13 11:36


Երկրում տիրող ներքին իրավիճակի, ընդդիմություն-իշխանություն սպասվելիք քայլերի և արտաքին ազդակների ազդեցության մասին «Ազատ Ձայն» լրատվականը զրուցեց Բնության և հասարակության մասին գիտությունների միջազգային ակադեմիայի անդամ, պատվավոր դոկտոր, գրող, հայագետ Արթուր Արմինի հետ:
Պրն Արմին, ինչպե՞ս եք գնահատում ներկա հետընտրական ներքաղական զարգացումները:
-Ժողովրդական ընդվզում է, որն առիթի դեպքում արտահայտվեց։ Ժողովուրդն իր լավ օրից չէ, որ ոտքի է ելել։
Արդյո՞ք չի օգտագործվում ժողովրդի «ընդդեմի» ուղղված քվեն հանուն ինչ-ինչ շահերի:
-Թող չհասցնեին «ընդդեմի»։ Որևէ նույնիսկ տարրերային, բնական ընդվզում` կարող է դառնալ լուրջ շարժում ու կարող է նաև շահարկվել տարբեր ուժերի կողմից։ Ամեն ինչ հնարավոր է։ Բոլոր դեպքերում, ողջ պատասխանատվությունը իշխող վարչախմբի ուսերին է։
Մինչև ո՞ւր կհասնի այս խաղը:
-Ժողովրդական ընդվզումը` խաղ չէ։
Ըստ Ձեզ, ո՞ր դաշտից է գործում Րաֆֆի Հովհաննիսյանը: Արդյո՞ք հացադուլը քաղաքական ճիշտ քայլ է:
-Նրանից հարցրեք։ Դուք լավ գիտեք իմ տեսակետը։ Նաև լավ գիտեք, որ 2009 թվականին ԱՄՆ–ի հայագիտական ամբիոնների դեմ շարժումը, որոնք զբաղվում են հայոց պատմության կեղծարարությամբ, ես եմ կազմակերպել։ Եվ Րաֆֆու հոր` Ռիչարդ Հովհաննիսյանի հետ, որը խմբագիրն էր ”The Armenian People From Ancient To Modern Times ” տխրահռչակ բուհական դասագրքի ու այդ կեղծարարների հիմնական պաշտպանն էր, եղել ենք ոխերիմ հակառակորդներ։ Եվ այժմ, ես չեմ ցանկանում դառնալ իշխանությունների գործիքը` Րաֆֆու դեմ։ Թե Րաֆֆին ո՞ր դաշտից է գործում` ակնառու է, ինչո՞ւ եք ինձ հարցնում։
Կա՞ արդյոք գաղափարական որևէ բան «ընդդիմադիր» ներկայացուցչի քայլերում:
-Գաղափարական որևէ բան ո´չ իշխանական դաշտում գոյություն ունի, ո´չ էլ` ընդիմադիր դաշտում։
Կրկին ժողովուրդը մոլորվե՞լ է, թե՞…
-Ժողովուրդը չի մոլորվել, ժողովուրդն անկեղծ ընդվզել է։ Տնտեսական սարսափելի վիճակը ստեղծում է արտագաղթից արյունաքամ լինող Հայաստան։
Այս ընտրությունները, ըստ Ձեզ, տապալեցին իշխանությանը, թե՞ նոր ոգի տվեցին:
-Ես ինքս կոչ եմ արել չմասնակցել ընտրություններին, քանզի բոլոր թեկնածուները չունեին ազգային զարգացման ծրագիր և համակարգային փոփոխությունների լուրջ մշակված ծրագիր։
Հնարավո՞ր է` Սերժ Սարգսյանից տեսնենք անսպասելի ինչ-որ քայլ` կամ գնա Ազատության հրապարակ, կամ հակառակը՝ կոշտ քայլերի դիմի:
-Ես Սամուէլ մարգարեն չեմ և տափակ գուշակություններ չեմ սիրում անել։ Ամեն դեպքում, ըստ իս, նրա մարտավարական թիմին կարելի է անբավարար նշանակել։
Արդյո՞ք միայն Սերժ Սարգսյանին են դրսի ազդակներն ուղղորդում, մի՞թե Րաֆֆի Հովհաննիսյանը այդքան ազգային է:
-Բոլորի վրա կան դրսի ճնշումները, սակայն մարդուս ազգային կամ ապազգային լինելը որոշվում է ոչ թե քաղաքական կամ պետական գործչի խոսքերով, այլ նրա արդեն կատարած վարքագծով։
Ի՞նչ է պետք անել այս իրավիճակից դուրս գալու համար, կան արդյոք քայլեր, որոշակի մեխանիզմներ` ազատվելու թե նման իշխանությունից և թե նման ընդդիմությունից:
-Չկան անլուծելի հանելուկներ, կան մոտեցման սխալ մեթոդներ։
Իսկ կա՞ արդյոք մեկը ով կառաջնորդի ժողովրդին:
-Ես չեմ ընդունում «վոժդ»–ի շուրջ կամ «լավ առաջնորդ» մոտեցումը։ Կուզենայի տեսնել` գաղափարի, ծրագրի շուրջ համախմբում։
Պրն Արմին, չե՞ք կարծում,որ հայ ազգն ու հայ ժողովրդը չեն կարողանում համաչափ քայլել:
-Այն ժողովուրդը, որը կոնկրետ պահի դեռևս չունի ազատ ու ինքնազոհաբերության գնացող ազգային մտավորականություն, մնում է ամբոխակերտ ժողովուրդի կարգավիճակում։
Ի՞նչ անենք ավելի ազգային դառնալու համար:
-Նժդեհին ամեն վայրկյան ցիտելու ու Լենին պապի դարձնելու փոխարեն, կատարենք նրա ուղերձները։

zaterdag 9 maart 2013

Այն մասին, թէ ի՞նչ փսփսաց Եհովան Սաբբաթայան Ցվիյի ականջի




Շվարցի հեքիաթներից մեկի մեջ մի թագավոր կար, որին երբ զեկուցում էին այն ամենի մասին, ինչը որ կատարվում էր երկրի ներսում, սկզբից ասում էին այն, ինչը  կշոյեր նրա լսելիքը, իսկ հետո ավելացնում էին այն ամենը, ինչը որ կվշտացներ նրան, սակայն չէին մոռանում նշել, որ դա չար լեզուների ասածն է ընդամենը։ Բայց դե թագավորը, չնայած ցույց չէր տալիս, սակայն հասկանում էր, որ ճշմարտությունը հենց այդ չար լեզուների ասածների մեջ պիտի փնտրել։ Հիմա, քանի որ դուք հարգելի հայրենակիցներ, բոլորդ էլ առանձին առանձին վերցրած թագավորներ եք, չէ՞ որ մենք թագավորների ցեղ ենք, ու երևի նաև դա է պատճառը, որ հարյուրամյակներ շարունակ մնացել էինք կամ էլ ենք առանց թագավորի ու պետության, ապա ես նույնպես ուզում եմ պատմել ձեզ այն, ինչը որ խոսում են չար լեզուները մեր ժողովրդի դառը ճակատագրի ու դրա հետ կապված որոշ բաների մասին, որ տեղի է ունենում աշխարհում։ Նախ այդ չար լեզուները ասում են, որ այն պատմությունը, որը հրամցվում է մեզ, բոլորովին էլ ճշմարտացի չէ, այլ միտումնավոր ձևով խեղաթյուրված է, և որ այդ ամենի հետևում մութ ուժեր են կանգնած, որոնք փաստորեն միշտ էլ կառավարել են աշխարհը, կամ էլ գոնե փորձել են այդ բանը անել, որ նրանք իրենց նպատակներին հասնելու համար ոչ մի բանի առջև կանգ չեն առնում, անընդհատ դավադրություններ են կազմակերպում, որոնք երբեմն համաշխարհային մասշտաբների են հասնում։ Չար լեզուները ասում են նաև, որ այդ մութ ուժերը մարդկանցից ինչ որ բաներ են թաքցնում, որ գալիս է շատ ու շատ հին ժամանակներից, և որ հենց այդ բաների իմացությունն է նաև նրանց հզորության պատճառը, և այդ գաղտնի ինֆորմացիան նրանց ընտրյալները սերնդե սերունդ փոխանցում են միմյանց, ամեն ինչ անելով, որպեսզի իրենցից բացի ոչ ոք չիմանա դրանց մասին։ Բայց նրանք այդ արտասովոր գիտելիքները միշտ չէ, որ օգտագործում են ի բարօրություն մարդկանց, այլ լրիվ հակառակը։ Նրանք արտաքինից բարեպաշտ ձևանալով, իրականում իրենց գաղտնի կազմակերպությունների ներսում դավանում են ինչ որ հրեշավոր կրոն, ու նույնիսկ հրահրելով պատերազմներ ազգերի ու երկրների միջև, համարում են որ դրանց արդյունքում միլիոններով զոհված մարդկանց, իրենք ըստ էության, զոհաբերում են իրենց դիվային աստվածներին։ Եվ երբ սկսում ենք քրքրել այն ամենը, ինչը վերաբերվում է այդ մութ ուժերին, ապա տեսնում ենք, որ դրանց, այսպես կոչված, միաբանություններում ու օթյակներում հրեաները ինչ որ շատ են ելք ու մուտք անում, զինված իրենց կաբալլաներով ու եսիմինչերով։ Ու երբ ուսումնասիրում ենք ամեն տեսակի հեղափոխություններն և բազմաթիվ ապստամբություն ու պատերազմները, պարզ երևում է այդ ամենի մեջ հրեաների մեծ դերակատարությունը։ Եվ հաշվի առնելով նրանց մեծ կշիռը այսօրվա աշխարհի ֆինանսական ու աշխարհաքաղաքական ուժային կենտրոններում, ապա ակամայից միտք է ծագում այն մասին, որ չար լեզուները երևի թէ իզուր տեղը չէ, որ ակնարկներ են անում հրեաների հետ կապված և ինչ որ բան իսկապես գիտեն։ Բայց հարց է առաջանում, թէ ինչու՞ եմ ես այս ամենի մասին խոսում, հիմա մեզ հայերիս համար ինչ տարբերություն, թէ օրինակ այդ ուժային կենտրոններ կաչվածներում հրեաներ են նստած թէ ինչ որ ուրիշ մարդիկ, ինչպես կասեր ռուսը,–«нам то что»։ Իսկապես, մեզ համար ոչ մի նշանակություն չէր ունենա այդ հանգամանքը, եթե նորից չլինեին այդ նույն չար լեզուների այն ասեկոսեները, համաձայն որի հրեական միստիկ ուսմունքը մի զարանցանք ունի, որ իփր Եհովան պատվիրել է նրանց բնաջնջել հայերին։ Ես հասկանում եմ, որ հիմա Հուդայականության շատ գիտակներ միաբերան կգոռան, որ նման բան չկա և չի էլ կարող լինել։ Այո ճիշտ է, սակայն Հուդայականությունը դա այսբերգի միայն երևացող մասն է, որը իր գեղեցիկ փայլով շողշողում է արևի տակ, բայց չերևացող մասը անհամեմատ ավելի ծավալուն է և խորն, ու թաքնված է հասարակ մահկանացուների հայացքներից, և հենց այդ չերևացող մասն էլ դավանում են վերը նշված մութ ուժերը, որոնք իրականում ինչ որ անում են, անում են ոչ թէ հանուն փողի և իշխանության, չնայած դա իրենց նպատակները իրականացնելու միջոց է, այլ անում են հանուն ինչ որ անհասկանալի զառանցանքների, որոնք թելադրված են իրենց դիվային հավատքի կողմից։ Եվ պատահական չէ, որ երբ չար լեզուները խոսում են հայոց ցեղասպանության մասին, ապա բոլորովին արդարացիորեն նշում են, որ ցեղասպանության բոլոր կազմակերպիչները ոչ թէ թուրքեր են, այլ Դյոնմե կոչվող հրեական անիծյալ սեկտայի ներկայացուցիչներ և որ նրանք իրականում նաև թուրքերի թշնամիներն էլ են, որովհետև ամեն ինչ արեցին, որպեսզի կործանեն նրանց կայսրությունը և խեղաթյուրեն նրանց պատմական հիշողությունը։ Եվ երբ այդ չարաբաստիկ տարիներին Օսմանյան կայսրությունը մեծ կորուստների գնով ուզում էր շարունակել իր գոյությունը, ստորագրելով Սևրի պայմանագիրը, ճանաչում էր նաև Հայաստանի անկախությունը այն տարածքների մեջ, որը սահմանագծել էր Վիլսոնը, հանկարծ ասպարեզ է իջնում մեկ այլ դյոնմե՝ Մուստաֆա Քեմալ կոչվածը, որին անմիջապես օգնության ձեռք է մեկնում Ռուսաստանում արդեն իշխանությունը զավթած ջհուդամասոնական հրեշը, և արդյունքը լինում է այն, որ Սևրի պայմանագիրը այդպես էլ մնում է թղթի վրա, ու դառնում է անպետք իր, չէ՞ որ եթե իրագործվեր այն, ապա հայոց ցեղսպանությունը այսքան ողբերգական հետևանքներ չէր ունենա, հարյուր հազարավոր հայ փախստականներ օտար ափերում կոտորվելու և ուրիշ ազգերի մեջ ձուլվելու փոխարեն, կվերադառնային իրենց տները, ու այսօր Հայաստանը կլիներ տասնհինգից քսան միլիոնանոց երկիր։ Ինչևէ Թալիաթների ու Ջեմալների գործը իր «հաղթական» ավարտին հասցրեց Քեմալը, որը չլինելով թուրք, զավեշտալի ձևով հռչակվեց Աթաթյուրք, այսինքն թուրքերի հայր, ու առ այսօր ուղղադավան մահմեդական թուրքերին պարտադրված է այդ կուռքի պաշտամունքը։  Եվ երբ խորը վերլուծության ենք ենթարկում այսօրվա Թուրքիայի կողմից հայոց ցեղասպանությունը մերժելու քաղաքականությունը ու Ղարաբաղյան հարցում իրենց բռնած կեցվածքը, ապա տեսնում ենք, որ դա այնքան էլ չի բխում իրենց շահերից, այլ ընդհակառակը, խանգարում է նրանց տարածաշրջանային լիդեր դառնալու առումով, և ոչ միայն։ Սակայն բանը նրանումն է, որ թուրք ժողովրդի շահերը բնավ էլ չի հետաքրքրում այն մարդկանց, ովքեր ժամանակին մշակեցին այդ պրոյեկտը, որը կոչվում է Քեմալական Թուրքիա։ Ի դեպ այդ նույն ուժերի պրոյեկտն է նաև Ադրբեջանական Հանրապետություն կոչվածը, որի հակահայկական հիստերիան նույնպես սնվում է այն նույն աղբյուրից, որից որ սնվում էին ժամանակին իթիհաթականները։ Սակայն այս ամենի մասին իհարկե հասարակ թուրքերի ու ադրբեջանցիների բացարձակ մեծամասնությունը տեղյակ էլ չեն անգամ։ Նրանք չգիտեն, որ այն պատմությունը, որը հորինվել և հրամցվում է իրենց, դասավանդվում է իրենց բուհերում և դպրոցներում ու պրոպագանդվում է ամենուր, իրականում բացարձակ ստերի վրա է հիմնված, և դա չի արվում այն բանի համար, որ թուրքերն ու ադրբեջանցիները բարեկիրթ անցիալ ունենալու իլյուզիա ունենան, այլ արվում է այն բանի համար, որ նրանց կտրեն իրենց իսկական անցիալից, և որի արդյունքում այդ ժողովուրդները այլասերվելով, վերածվում են ինչ որ մութ ծրագրեր իրականացնող գործիքի։ Ասում են մտքերը իրականանալու հատկություն ունեն, խոսքս այն մասին չէ, որ մի բան մտածում ես, ու հետո մտածածդ իրականացնում, այլ այն մասին է, որ օրինակ, երբ շատ ու շատ մարդիկ երկար ժամանակ, սերնդե սերունդ հավատում են, որ ասենք ինչ որ կոնկրետ մի առարկա հիվանդություններ բուժելու կամ այլ հրաշքներ գործելու հատկություն ունի, ապա այդ առարկան իսկապես սկսում է այդպիսի հատկություններ ձեռք բերել, այսինքն մարդկանց հավատքը այդ առարկան օժտում է ինչ որ ուժով, որը արդեն մարդկանցից անկախ սկսում է գոյություն ունենալ այդ առարկայի մեջ։ Այս երևույթը ընկած է կռապաշտության և տարբեր տիպի օկուլտ ուսմունքների հիմքում, ու այդտեղից անցել է նաև ժամանակակից կրոնական շատ համակարգեր, որոնք թեկուզ հռչակել են իրենց կռապաշտության հակառակորդներ, սակայն կռապաշտությունից էապես չեն տարբերվում։ Ինչևէ, ինչու՞ եմ այս ամենը ասում, փորձեմ այս երևույթի նման մեկ ուրիշ օրինակով բացատրել միտքս։ Պատկերացրեք մեկի ուղեղը լվանում են, նա ամբողջությանբ մոռանում է իր անցիալը, որից հետո նրա համար հորինում են մի սուտ անցյալ ու պատմում են նրան, և ահա այդ սուտ անցյալը սկսում է իրողություն դառնալ ու ազդել այդ մարդու հետագա գործունեության վրա, և նա, որ հարևանների հետ միշտ նորմալ հարաբերությունների մեջ է եղել, հանկարծ անսպասելիորեն սկսում է գժտվել նրանց հետ, որովհետև իր հնարովի, սուտ հիշողությունը հուշում է նրան, որ հարևանները անցյալում իփր շատ վատություններ են արել իրեն։  Ահա հենց այս նույն ձևով էլ սկսում են ջնջել ժողովուրդների պատմական հիշողությունը, տեղը լցնելով տարբեր տեսակի հնարովի անհեթեթություններ, որի արդյունքում այդ ժողովուրդները սկսում են իրենց դրսևորել բոլորովին այլ ձևով, նրանք դառնում են զոմբի մութ ուժերի ձեռքում։ Այդպիսի զոմբիացված վիճակում են մեր չորս հարևաններից գոնե երեքը՝ թուրքերը, ադրբեջանցիները ու վրացիները։ Մենք հայերս այդ ժողովուրդներին դարեր շարունակ տվել ենք ամեն ինչ, և մշակույթ, և ինչպես ասում են՝ բարձրարժեք մարդկային ռեսուրսներ, չէ՞ որ մեր ազգի շատ ու շատ ներկայացուցիչներ դարերի ընթացքում, զանգվածաբար հեռանալով իրենց հայկականությունից ձուլվել են այս նորաստեղծ ազգերի մեջ, տալով նրանց մեր ազգի կողմից հազարամյակների ընթացքում կուտակած մշակութային փորձը և գենետիկ ինֆորմացիան։ Մեր նախնիները հավատում էին, որ այն դևը, որին ստեղծում են քո նմանությամբ, ձգտելու է ոչնչացնել քեզ ու գրավել քո տեղը։ Այդ հավատալիքների աղերձները պահպանվել են մասնավորապես իրանական ժողովուրդների բանահյուսության մեջ, հիշեք Ռոստամ Զալի հետ կապված այն դիպվածը, երբ նրա նմանակ դևը քիչ էր մնում սպաներ նրան։ Հիմա մեր զոմբիացված հարևան ժողովուրդները մեր ազգի համար վերածվում են հենց այդ նմանակ դևերի, որոնք վերցնելով մեր արյունը, մեր պատմական հիշողությունն ու հայրենիքը, մեզ վերջնականապես դուրս են մղում պատմության թատերաբեմից, պատահական չէ, որ այսօր մեր նյութական ու հոգևոր շատ ու շատ արժեքներ այդ ժողովուրդները կամ իրենց են վերագրում, կամ էլ ուղղակի ոչնչացնում են։ Եվ այս ամենի հետևում կանգնած են հենց նույն այդ վերը նշված մութ ուժերը։ Եթե առաջ թուրքերի ու ադրբեջանցիների նախնիներին ասեիր, որ իրենց պապերը ընդամենը տասնմեկերորդ դարում են հայտնվել Հարավային Կովկասում ու ընդհանրապես Առաջավոր Ասիայում, և որ իրենց իշխանության տակ գտնվող տարածքների ահագին մասը հայերի երկիրն է, ու իրենք հայերից են սովորել տարբեր գիտություններ, արհեստներ, հողագործություն, ու էլի շատ ու շատ բաներ, ապա նրանք կնդունեին այդ ամենը առանց որևէ թշնամանքի, իսկ այսօր նրանք այդ մասին լսել անգամ անկարող են։ Կամ եթե վրացիներին մի հարյուր հիսուն տարի առաջ ասեիր, որ օրինակ, իրենց Բագրատիոնի թագավորական դինաստիան, որը իշխեց իրենց վրա հազար տարի, հայեր են, ապա նրանք չէին ժխտի այդ փաստը, բայց եթե փորձ կատարենք այդ նույն բանը կրկնել հիմա, ապա այնպիսի մի վայնասուն կբարձրացնեն, որ էլ ասելու չի։ Նաև քրդերին են սկսել մշակել, նրանց համար էլ հորինել են, որ նրանք են նաիրցիները, և որ Ուրարտուն քրդական պետություն էր, և էլի նման բաներ։ Կարճ ասած այս ժողովուրդներից խլել են Ճշմարտությունը, փոխարենը տվել են Սուտ, որը չնայած առաջին հայացքից խիստ գայթակղիչ է նրանց համար, սակայն դա երբեք չի ծառայի նրանց իրական շահերին, որովհետև դրա նպատակն է այդ ժողովուրդներին այլասեռել և վերածել Եհովայի զոմբիների, ու թող թուրքն ու քուրդը իրենց մզկիթներում աղոթեն Ալլահին, և վրացին իր աղոթքը հղի Քրիստոսին, միևնույնն է նրանց իսկական տերը Եհովան է։ Իհարկե Եհովա ասելով ի նկատի չունեմ այն Դեմիուրգին, որը իսկապես ճշմարիտ է, այլ այն Էգրեգորին, որին ստեղծել են Սաբբաթայա Ցվիյի կարգի  հրեաները ըստ իրենց հայեցողության։

donderdag 7 maart 2013

. Օրվա հերոսը


Այսօր Հայ Դատի նվիրյալ Գուրգեն Յանիկյանի ծննդյան օրն է


Այսօր Հայ Դատի նվիրյալ Գուրգեն Յանիկյանի ծննդյան օրն է
Այսօր Հայ Դատի նվիրյալ Գուրգեն Յանիկյանի ծննդյան օրն է: Հայտնի գյուտարար, արդյունաբերող, հասարակական եւ քաղաքական ակտիվ գործիչ, Հայ Դատի եւ Հայոց Ցեղասպանության համաշխարհային ճանաչման ճանապարհին մեծ ավանդ ներդրած մեր հայրենակից Գուրգեն Մկրտիչի Յանիկյանը ծնվել է 1895թ մարտի 22-ին Արեւմտյան Հայաստանի Էրզրում քաղաքում: Հայկական ջարդերի տարիներին նրանց ընտանքիը գաղթել է Կարս:Ուսումը ստացել է Ժնեւի համալսարանում, ապա ընդունվել է Մոսկվայի պետական համալսարանի ճարտարագիտական ֆակուլտետը: Առաջին Աշխարհամարտի տարիներին մասնակցել է Կովկասյան ճակատի մարտերին: 1929-30թթ Հյս. Կովկասում սովյալների օգտին կատարած աշխատանքների համար ԽՍՀՄ կառավարության կողմից պարգեւատրման է արժանացել:   Առաջին աշխարհամարտից հետո տեղափախվել և բնակություն է հաստատել Իրանում: Թավրիզում հիմնել է մետաղաձուլական գործարան, ինչի համար ել արժանացել է Պատվո շքանշանի: Կառավարության պատվերով կառուցել է երկրի առաջին զինգործարանը: Երկրորդ Աշխարհամարտի ժամանակ Միացյալ Նահանգներին մատուցած ռազմական ծառայությունների համար արժանացել է ԱՄՆ քաղքացիության իրավունքի եւ արդյունաբերողի ու գյուտարարի իր գործուներությունն է շարունակել ծավալել նոր աշխարհամասում:   ԱՄՆ ապրած տարիներին նա փորձել է Հայոց Ցեղասպոնության իրողության ու Հայկական հարցի մասին իրազեկել ողջ աշխարհին եւ այդ նպատակով Հայոց Ցեղասպոնթյան մասին ֆիլմ է սկսել նկարել, որը սակայն, ԱՄՆ կառավարության պահանջով կիսատ է մնացել:    Ի վերջո համոզվելով, որ միայն ուժի գործադրումով հնարավոր կլինի միջազգային հանրության ուշադրությունը սեւեռել հայ ժողովրդի արդարացի պահանջի վրա, 1973թ հունվարի 27-ին Կալիֆոռնիայի Սանտա Բարբարա քաղաքում սպանել է թուրք հյուպատոսին եւ նրա օգնականին, ինչի համար ել դատարապրտվել է ցմահ ազատազրկման:   1984թ հունվարին ազատ է արձակվել վատառջողջության պատճառով:   Նա իր ահաբեկչական արարքով սկիզբ է դրել Հայ Դատի հետապնդման նոր` զինված մի փուլի, որն իրագործել է Հայաստանի ազատագրության գաղտնի բանակի` ԱՍԱԼԱ-ի անդամները,, Հայկական Ցեղասպության արդարության մարտիկներն ու այլ ազգանվեր կազմակերպությունները:   Հեղինակել է գրական եւ իմաստասիրական երկեր եւ հուշեր, որոնք թարգմանվել եւ 1990թ հրատարակվել են Բեյրությում լույս տեսնող «Սփյուռք» պարբերականում:    Նրա անձնական արխիվը գտնվում է Հայաստանի պետական կենտրոնական արխիվում:   Գուրգեն Յանիկյանը մահացել է 1984թ ապրիլի 27-ին ԱՄՆ Լոս-Անջելես քաղաքում
:

ԱՍԱԼԱ. Հայաստանի ազատագրության գործին նվիրաբերված կյանք


ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆՇԱԲԱԹՎԱ ԼՈՒՐ |  | ՓԵՏՐՎԱՐԻ 23, 2012 7:00

ԱՍԱԼԱ-ի անունը(Հայաստանիազատագրության հայգաղտնի բանակ` Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia) երեքտասնամյակ առաջ չէրհեռանումհամաշխարհային մամուլիէջերիցԱյս անունըհակասականզգացմունքներ էրառաջացնումոմանցհամար ԱՍԱԼԱ-ն սոսկահաբեկչականկազմակերպություն էր,ոմանց համարհանունհայրենիքի ևվրեժխնդրության իրենցզոհաբերող մարտիկներիբանակՍակայն այսօր,ցավոքԱՍԱԼԱ-ի մարտիկների մղած պայքարը դուրս է մղված անգամ Հայոց պատմությանդասագրքերից:
1973 թ. հունվարի 27-ին ԱՄՆ Սանտա Բարբարա քաղաքի Բալթիմոր հյուրանոցի ռեստորանում կրակոցներ հնչեցին. տարեց մի հայ հանրության առջև գնդակահարեց Լոս Անջելես քաղաքի թուրքական հյուպատոս Մեհմեդ Բայդարին և փոխհյուպատոս Բահադր Դեմիրին: Սպանողը ցեղասպանությունը վերապրած և իր ողջ ընտանիքը հայկական ջարդերի ժամանակ կորցրած, ԱՄՆ-ում գորգավաճառությամբ զբաղվող հայ էր` Գուրգեն Յանիկյանը:
Նա նախապես և հանգամանորեն պատրաստվել էր այդ գործողությանը: Հյուպատոսին ու փոխհյուպատոսին ընթրիքի հրավիրելուց առաջ նա 120-էջանոց նամակ էր ուղղել «Կալիֆոռնիա կուրիեր» թերթին, որում մանրամասն նկարագրում էր Հայոց ցեղասպանության պատմությունը և իր արարքի դրդապատճառները: Իր նամակում Յանիկյանը նաև կոչ էր ուղղել համայն հայությանը. «Ես պայքարի նոր ձև եմ հորինել: Ես գնում եմ առջևից, դուք հետևեք ինձ: Հասել է երկարատև քնից արթնանալու և թուրքերի հետ իրենց իսկ լեզվով խոսելու ժամանակը: Ոչ մի պետություն չպետք է հարաբերություններ ունենա թուրքական կառավարության հետ, և Թուրքիայի կառավարության անդամները պիտի ոչնչացվեն»: Հետագայում, արդեն բանտից ցմահ դատապարտված Յանիկյանը գրում է. «Թող աշխարհը իմանա, որ հայ ազգին պարտք ունի վճարելիք: Ես հպարտ եմ որ հայ եմ, հպարտ եմ, որ հայ եմ ծնվել, հպարտ եղեք և դուք…»:
Գուրգեն Յանիկյանի օրինակը ոգեշնչող էր: Հայկական գաղթօջախներում հակաթուրքական հզոր ալիք բարձրացավ: Հուզումներն առավել հզոր էին Լիբանանում, որ այդ ժամանակ Մերձավոր Արևելքի ամենակազմակերպված հայկական գաղթօջախն էր: Որոշ մասնագետների կարծիքով` ԱՍԱԼԱ-ն կազմավորման սկզբնական փուլում որդեգրեց Պաղեստինի ազատագրության կազմակերպության և «Ֆաթհ» կազմակերպության մարտավարությունը և էապես ազդված էր նրանց գործելաոճից: Այս տեսակետը պետք է լուրջ ընդունել, քանի որ Լիբանանն այդ տարիներին նաև պաղեստինցիների հակաիսրայելական պայքարի հնոցն էր:
ԱՍԱԼԱ-ի հիմնադրման հստակ ամսաթիվ հայտնի չէ, սակայն շատ չանցած` աշխարհի տարբեր ծայրերում Գուրգեն Յանիկյանի օրինակին բազում հետևողներ եղան: Միգուցե սրանք դեռ տարերային, անկազմակերպ գործողություններ էին: Այսպես թե այնպես,  ԱՍԱԼԱ-ն առաջին անգամ պաշտոնապես հանդես եկավ 1979 թ. օգոստոսին, երբ ստանձնեց Ֆրանկֆուրտում թուրքական ավիաուղիների գրասենյակի պայթյունի պատասխանատվությունը: Շատ չանցած` 1979 թ. հոկտեմբերին հետևեց ԱՍԱԼԱ-ի երկրորդ գործողությունը. Հաագայում սպանվեց Թուրքիայի դեսպանի որդին` Ահմեդ Բենլերը: Դրանց նախորդել էին պայթյունները Եկեղեցիների համաշխարհային խորհրդի գրասենյակում…
Առհասարակ ԱՍԱԼԱ-ի «կնքահայրը» համարվում է լիբանանահայ Հակոբ Հակոբյանը (Հարություն Թագուշյան, հանդես է եկել Մուջահեդ, Աբու Ահմադ ալ-Արմանի կեղծանուններով): Նա մասնակցել է Պաղեստինի ազատագրման շարժման գործունեությանը, հակաիսրայելական պատերազմներին և սերտ կապեր ուներ Յասեր Արաֆաթի, պաղեստինյան այլ գործիչների հետ: Այդ պատճառով էլ ուսումնասիրողներից ոմանք ԱՍԱԼԱ-ի ծագումը կապում են Պաղեստինի ազատագրման կազմակերպության գործունեության հետ:
Իսկ մինչ այդ` 1975 թ. հոկտեմբերի վերջին, Ավստրիայում սպանվեց Թուրքիայի դեսպան Դանիշ Թուանալըգլըն,  Ֆրանսիայում սպանվեց  Թուրքիայի դեսպանը, 1977 թ. Վատիկանում սպանվեց Թուրքիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Թահա Քարիմը, Իսպանիայում` Թուրքիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Զեքի Քուներալփին` ընտանիքով: Սակայն այս գործողությունների համար ոչ մի կազմակերպություն այդպես էլ պատասխանատվություն չվերցրեց:
ԱՍԱԼԱ-ի ամենահայտնի գործողություններից են 1981 թ. սեպտեմբերին Փարիզում Թուրքիայի դեսպանատան գրավումը, Անկարայի օդանավակայանի գրավումը, Ստամբուլի շուկայի պայթյունը, 1984 թ. Թեհրանի թուրքական հաստատությունների պայթյունները, ևս տասնյակ գործողություններ, որ կատարեցին հայազգի նվիրյալները:
ԱՍԱԼԱ-ն պայքարում էր ոչ միայն զենքով, այլև ուներ իր պաշտոնաթերթը` «Հայաստանը», որ լույս էր տեսնում հինգ լեզվով, տարբեր երկրներում ` հայերեն, անգլերեն, արաբերեն, ֆրանսերեն, թուրքերեն:
Իսկ  նրա գործողություններից  ամենից շատ արձագանք ստացավ 1983 թ. հուլիսի 15-ին Ֆրանսիայի Օրլի օդանավակայանի պայթեցումը: Սա ԱՍԱԼԱ-ի դեմ բողոքի հսկայական ալիք բարձրացրեց և ստիպեց եվրոպական պետությունների ղեկավարությանը, որպեսզի ավելի շրջահայաց լինեն և միասնական պայքար ծավալեն հայկական կազմակերպության դեմ: Պայքարի առաջամարտիկը, բնականաբար, Թուրքիան ու Ֆրանսիան էին: Եղան բազում ձերբակալություններ, դատավարություններ… Պետք է նշել, որ ԱՍԱԼԱ-ի դեմ պայքարում Ֆրանսիային մեծ ծառայություն մատուցեց հայկական կազմակերպության դաշնակիցը համարվող Պաղեստինի ազատագրության կազմակերպությունը, երբ նրա ծախու անդամներից մեկը ֆրանսիական իշխանություններին տեղեկություններ տվեց ԱՍԱԼԱ-ի անդամների մասին:
Թուրքերն իրենց հերթին, ի հակադրություն ԱՍԱԼԱ-ի, ստեղծեցին մի քանի ահաբեկչական կազմակերպություններ, որոնք մի քանի անգամ հարձակումներ իրականացրին սփյուռքի հայկական հաստատությունների վրա: Սակայն այս հարձակումները մեծ մասամբ անկազմակերպ էին և անարդյունավետ: Թուրքերի ձեռքբերումները սոսկ մի քանի հայ գործիչների առևանգումն ու սպանություններն էին:
Թուրքական մեքենան չկարողանալով էական հաջողության հասնել` պատերազմ սկսեց լրատվության ասպարեզում` համաշխարհային մամուլում ԱՍԱԼԱ-ի մասին տարածելով կեղծ, ստահոդ լուրեր: Թուրքերն անգամ այնքան հեռու գնացին, որ 1988 թ. հայտարարեցին, թե Աթենքում սպանել են ԱՍԱԼԱ-ի լեգենդար առաջնորդ Հակոբ Հակոբյանին, որ, ինչպես պարզվեց հետագայում, մտացածին լուր էր: Նրանք նաև հայտարարեցին, թե ԱՍԱԼԱ-ն սերտ համագործակցության մեջ է Քրդական բանվորական կուսակցության հետ: Դրանով Անկարան ցանկանում էր վարկաբեկել ԱՍԱԼԱ-ն` որպես մարքսիստական ուղղություն ունեցող շարժում, և միաժամանակ վարկաբեկել ՔԲԿ-ն` որպես «ահաբեկչական» կառույցի հետ համագործակցող կուսակցություն: Սակայն թե՛ ԱՍԱԼԱ-ն, թե՛ ՔԲԿ-ն խայծը կուլ չտվեցին: Առհասարակ, հայ-քրդական մերձեցումն անհնարին էր, այդպես է և հիմա, քանզի ՔԲԿ-ն Արևմտյան Հայաստանի ողջ տարածքը համարում է քրդերի պատմական հայրենիքը, և նրան դուր չի գալիս հայկական պահանջատիրությունը:
1980-ական թթ. ԱՍԱԼԱ-ն դարձել էր հայոց պայքարի ու վրեժի խորհրդանիշը: Նշված տարիներին բազում այլ գործողություններ կատարեցին նաև «Ցեղասպանության դեմ պայքարող արդարության մարտիկները», «Նոր հայկական դիմադրությունը», «Հայոց ազատագրական շարժումը», այլ կազմակերպություններ, բայց թե՛ հայության, թե՛ օտարների շուրթերին միայն մեկ անուն էր` ԱՍԱԼԱ:
Այդ տարիներին  Թուրքիայի կառավարությունը գնաց ծայրահեղ քայլերի. Անկարան իր արտակարգ և լիազոր դեսպաններին զինեց… զրահապատ մեքենաներով:
ԱՍԱԼԱ-ի հեղինակությունն այնքան բարձր էր այդ ժամանակ, որ նրա գործունեությունը մեծ աջակցություն ու հավանություն էր գտնում անգամ մայր հայրենիքում, խորհրդային վարչակարգի պայմաններում: Սրա մեջ թաքնված վտանգ տեսնելով` խորհրդային ղեկավարությունը ԱՍԱԼԱ-ն վարկաբեկելու համար հորինեց և շրջանառության մեջ դրեց այն վարկածը, թե իբր այն ԽՍՀՄ ՊԱԿ-ի ստեղծած ահաբեկչական կառույց է, որի գործունեությունը ղեկավարվում է Կրեմլից:
Առհասարակ ԱՍԱԼԱ-ի նկատմամբ հայ քաղաքական ու հոգևոր-մշակութային գործիչների վերաբերմունքը միանշանակ չէր: Մասնավորապես, Պոլսի հայոց պատրիարք Շնորհք Գալուստյանը մամուլով ու հեռուստատեսությամբ ոչ միայն հայտարարում էր, որ պոլսահայերը չեն աջակցում «հայկական ահաբեկչությանը», այլև ջանք չէր խնայում` ապացուցելու Անկարային իր հավատարմությունը: Անկարայի կառավարությունն անում էր ամեն ինչ` հայության աչքում ԱՍԱԼԱ-ն վարկաբեկելու համար: Թուրք ոստիկանների ջանքերով անգամ մի քանի հայեր լրատվության բազում միջոցներով հանդես եկան դատապարտող ելույթներով ու կոչերով… Բանը հասավ նրան, որ Ստամբուլում անգամ մի «հայ» ինքնահրկիզվեց` իր բողոքն արտահայտելով ԱՍԱԼԱ-ի գործունեության դեմ:
ԱՍԱԼԱ-ն բնական հակազդեցությունն էր ցեղասպանությունից մազապուրծ այն հայորդիների զավակների, որոնք տասնամյակներ շարունակ զուր հույսեր էին փայփայում` սպասելով համաշխարհային «հումանիտար» հանրության արդար դատաստանին: Համաշխարհային հանրության լռությունը ստիպեց զենք բարձրացնել հային: Այլ կերպ ասած` ԱՍԱԼԱ-ն բնականոն շարունակությունն է դեռևս 1919 թ. հայ գրող և հասարակական գործիչ Շահան Նաթալու նախաձեռնած «Նեմեսիս» շարժման, որի նպատակը ցեղասպանության պատասխանատու երիտթուրքական պարագլուխներին ոչնչացնելն էր:
1980-ական թթ. վերջին ԱՍԱԼԱ-ն ընդհատակ անցավ,  և երբևէ չի հայտարարել իր գործունեությունը կասեցնելու մասին: ԱՍԱԼԱ-ի աշխատանքը բավականին արդյունավետ էր: Կազմակերպությունը հասավ իր նպատակին. աշխարհը դարձյալ սկսեց խոսել Հայոց ցեղասպանության մասին: ԱՍԱԼԱ-ի բարձրացրած ալիքը բավականին հզոր էր, և հայոց հարցը դարձյալ հայտնվեց միջազգային դիվանագիտության ուշադրության կենտրոնում: Պակաս կարևոր չէ այն հանգամանքը, որ ԱՍԱԼԱ-ի շնորհիվ թուրքական դիվանագիտական շրջանակներում կատարյալ խուճապ ու քաոս էր տիրում:
ԱՍԱԼԱ-ի 10 տարվա գործունեության արդյունքում իրականացվեց ավելի քան 200 հարձակում աշխարհի զանազան կետերում,  սպանվեցին ավելի քան 70 թուրք դիվանագետներ, պաշտոնյաներ, քաղաքական գործիչներ,ավելի քան 500 հոգի վիրավորվեց: Ընդ որում, ԱՍԱԼԱ-ի գործունեության ընթացքում չեն տուժել անմեղ քաղաքացիներ, հայ մարտիկների թիրախը միայն թուրք պաշտոնյաներն էին:
Հարկ է նշել, որ ԱՍԱԼԱ-ն իրեն թշնամի էր հռչակել ոչ միայն Թուքիային, այլև ԱՄՆ-ին, ՆԱՏՕ-ին և բոլոր այն պետություններին, որոնք զորավիգ են Թուրքիային:
Տարբեր ժամանակներում ԱՍԱԼԱ-ի իրականացրած գործողությունների հերոսներն են Սյուզի Մահսերեջյանը, Ալեք Ենիգոմշյանը, Հակոբ Տարագջյանը, Արամ Բասմաջյանը, Հակոբ Ջուլֆայանը, Գևորգ Գյուզելյանը, Վազգեն Սիսլյանը, Վարուժան Կարապետյանը, Պիեռ Գուլումյանը, Մկրտիչ Սատալյանը, Աբրահամ Թովմասյանը, Լևոն Էքմեջյանը, Զոհրապ Սարգիսյանը, Մկրտիչ Մատարյանը, Սիմոն Նայիրյանը, Հովհաննես Սեմերջյանը, Զավեն Պետրոսյանը, Եղիա Քեշիշյանը, Զավեն Աբեթյանը, Նշան Դանիելյանը, Վարդան Շիրվանյանը, Նուբար Յալիմյանը, Խաչիկ Հավարյանը, շատ ուրիշներ, որոնք իրենց կյանքը նվիրեցին Հայաստանի ազատագրության գործին:
Նրանցից շատերը նահատակվեցին գործողությունների ժամանակ, շատերն իրենց մահկանացուն կնքեցին բանտերում,  ուրիշները զոհ գնացին թշնամու գնդակին…
Եվ թուրք դիվանագետների արյան գնով ԱՍԱԼԱ-ն տասնամյակներ անց կրկին բարձրաձայնեց Հայոց ցեղասպանության և հայկական պահանջատիրության մասին:
Հայոց ազատամարտի մերօրյա փուլում` Արցախյան գոյապայքարում էլ ԱՍԱԼԱ-ն չլռեց: ԱՍԱԼԱ-ի շատ մարտիկներ դարձյալ զենք վերցրին: Նրանցից մեկը` Ավոն` Մոնթե Մելքոնյանը, այսօր ՀՀ ազգային հերոս է: Բացի Ավոյից, Արցախում իրենց արյունը տվեցին Վազգեն Սիսլյանը, Գևորգ Գյուզելյանը, Մարտիրոս Ժամկոչյանը, տասնյակ ուրիշներ:
ԱՍԱԼԱ-ի պատմությունը նորագույն ժամանակաշրջանի հայոց ազատամարտի պատմության կարևորագույն էջերից է:

ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆՇԱԲԱԹՎԱ ԼՈՒՐ |  | ՓԵՏՐՎԱՐԻ 23, 2012 7:00

Պատճառները դրսերում պետք չէ փնտրել, դրանք մեր մեջ են։

‎1. Հասարակության տնտեսաքաղաքական բարեշրջման եւ կտրուկ փոփոխությամբ զարգացման մեջ անհատի դերը` խիստ սահմանափակ է, եթե չասենք անհնարին։ Հասարակության հավաքական գիտակցության եւ հավաքական բարոյահոգեւոր նկարագրի փոփոխությամբ է պայմանավորված փոփոխություն իրականացնող անհատների ի հայտ գալը։ Ընդհանրապես նման պրոցեսները լինում են երկարատեւ` սերնդափոխությունների արդյունքում։ Նոր տնտեսական հարաբերությունները եւ նոր բարոյահոգեւոր արժեհամակարգը բավականին պետք է ձեւավորված լինի հասարակության մեջ, որպեսզի հեղափոխական կամ էվոլյուցիոն ճանապարհներով փոփոխությունները հնարավոր դառնան։
2. Հնարավոր է նաեւ նոր մարդու ձեւավորում` վերեւից, պարտադրաբար։ Սակայն որքան այն կենսական ու երկրատեւ կարող է լինել։ Մենք` մեր սերունդը, համարյա ականատեսն ենք եղել ստալինյան կերտած «նոր մարդու» հոմոսովետիկում տեսակի ձեւավորմանը եւ նրա ընթացքին։ Եվ որքա՞ն այն «ձեգեց»։ Այո՛, ունեցավ կարճ կյանք, քանի–որ արհեստածին էր, հենված էր նոր կրոնի` «ամեն գնով կոմունիզմին հասնելու» գրասենյակային կեղծ գաղափարաբանության վրա։
3. Հայաստանի իրականությունն այլ է. մենք մեզ համար ոչ ուղղակի, բայց ընտրել ենք «վայրի կապիտալիզմի» ուղղին, որը փոքր երկրների համար մահաբեր է, քանի–որ փոքր միջավայրում սոցիալական անհավասարությունը բերում է սոցիալական սարսափելի անտոգոնիզմի, եւ հասարակության կյանքը երբեք չի կարող դառնալ սոցիալական անհավասար խավերի ներդաշնակ գոյություն։ Սակայն համաշխարհային փորձը ցուցել է կապիտալիստական հարաբերությունների այլ բազմազան արտահայտություններ նույնպես` ֆիննական, շվեդական, սինգապուրյան եւ այլն տարբերակների կենսունակությունը։ Մերը` հայկականը, պետք է բխի մեր իսկ հավաքական էության առանձնակատկություններից։ Հայաստանյան հավաքական հասարակությունը երբեք չի ընդունի վայրի ու սանձարձակ օլիգարխների հետ սոցիալական աղքատության եզրին միեւնույն հարթությունում ապրելու տարբերակը։ Նա կամ կլքի` կարտագաղթի, կամ անընդհատ կդառնա ամբոխակերտ հեղափոխական։ Արդյունքում` մենք կարող ենք կորցնել մեր հայրենիքը։
4. Ըստ իս, Հայաստանի դիրքը` նրա դարավոր հարեւան թշնամի երկրների կողմից շրջափակված վիճակը, մեզ պետք է պարտադրի երկու բան` ա.– տնտեսական զարգացման եւ արդյունքի բախշման մեզ հարմար մոդել։ բ.– սպարտացու դաստիարակմամբ ազգայնական նոր սերունդ` բնակչություն։ Այլապես... մենք գնում ենք հոսանքին հակառակ եւ ինքնափլուզման ու ինքնաոչնչացման ճանապարհով։

Արթու Արմին
 06-03-2013
Երեվան

ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆ


ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

...Բագինների լույսը մարած,
Խարխափելով ցուրտ խավարում,
ճամփա ընկանք խաչը վերցրած,
Ապավինած օտար աստծուն...

Աստվածներին մեր ուրացած,
Տաճարները թողած ավեր,
Այլոց մեղքը լու՜ռ շալակած՝
Խաչ բարձրացանք ազգովին մեր:

Ոչ աստվածը գթաց օտար,
Ոչ էլ որդին այդ աստծո,
Երկինք հառնած աղոթքն ազգիս,
Հասու չեղավ աստծուն անգո:

Խարխափելով այսքան դարեր
Խավարի մեջ ազգն իմ Հայկյան,
Այսօր արդեն հառնելով վեր,
Գենն է պեղում ԱՐԻԱԿԱՆ...
ՍՎԵՏԼԱՆԱ ՄԱՐԳԱՐՅԱՆ
08.11.2008թ.
Բելգիա
ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆ 

...Բագինների լույսը մարած, 
Խարխափելով ցուրտ խավարում, 
ճամփա ընկանք խաչը վերցրած, 
Ապավինած օտար աստծուն... 

Աստվածներին մեր ուրացած, 
Տաճարները թողած ավեր, 
Այլոց մեղքը լու՜ռ շալակած՝ 
Խաչ բարձրացանք ազգովին մեր: 

Ոչ աստվածը գթաց օտար, 
Ոչ էլ որդին այդ աստծո, 
Երկինք հառնած աղոթքն ազգիս, 
Հասու չեղավ աստծուն անգո: 

Խարխափելով այսքան դարեր 
Խավարի մեջ ազգն իմ Հայկյան, 
Այսօր արդեն հառնելով վեր, 
Գենն է պեղում ԱՐԻԱԿԱՆ... 
ՍՎԵՏԼԱՆԱ ՄԱՐԳԱՐՅԱՆ 
08.11.2008թ. 
Բելգիա

Եթե հանդիպեի իմ սիրելի հերոսին



 Կրկին  մթնշաղ`  վերջալույսի  անդորր, իմ  երազելու  նվիրական պահը, որոնք  ավելի  կենդանի  ու  ավելի  իրական  են, քան կյանքը: Ու  ես  նստում  եմ  իմ  երազների  ոսկեզօծ  կառքը, ձգում է  հրեղեն  ձիու  ադամանդակուռ  սանձն  ու  սլացքի  եմ  ելնում երազներիս  տիեզերքի  աստղազարդ  երկնակամարով` հանդիպելու  իմ  սիրելի  հերոսին:
  Ակամայից  զարմանում  եմ, որ  աշխարհի  մի  փոքրիկ անկյունում  կարելի  է  հանդիպել  այնպիսի  հերոսներին, որոնք կարող  են  լինել  ամբողջ  աշխարհի  զարդն  ու  հպարտու-թյունը:
  Հերոսների  մահով  սկսվում  է  նրանց  անմահությունը: Նրանք սովորական  մահկանա-ցուներիս  նման  չեն, որ  վախենան  մահից. Այրվում  են  մարդկության  համար  ու  սպառ-վում  մոմի  պես: Եվ որքան  ուժեղ  է  լույսը, այնքան  արագ`  ինքնայրումը: Որքա՜ն   վա-ղամեռիկ  հերոսներ  ունենք: Կարճ  է  եղել, ցավոք, այդպիսիների  երկրային  կյանքը,  բայց  նրանց  թողած հիշատակը  հաղթում  է թե՛  մահին,  թե՛  ժամանակին:
Քանի  դեռ  ապրում  են  իմ  կերտած  անուրջների  աշխարհում , քանի  դեռ  աշխարհին  նայում  եմ  մանկան  անմեղ  հայացքով`  վարդագույն  ակնոցով, նրանցից  ակնկալում եմ  միայն  բարին  ու  լուսավորը, հոգիս  անվրդով  է, ներդաշնակ, հանգիստ: 
  Հոգիս  թևեր  է  առնում,  և  ես  ճախրում  եմ  մոլորակի  վրայով, որտեղ  էլ  հանդիպում  եմ ամենահայրենասեր   հերոսներից  մեկին` թե՛   մեր  պատմության, թե՛  գեղարվես-տական  գրականության :
  Նա  գեղեցիկ  էր, առողջ, ուժեղ, լավ  մարզված  ու  լավ  կրթված: Եթե  ապրեր  խաղաղ  ժամանակներում` գուցեև   արժանի  լիներ  հայոց  գահին  կամ  դառնար  մեծ  առաջնորդ: Սակայն  նա  չորրորդ  դարի  ծնունդ էր, դար, երբ  առանց  ձևականությունների  ոչնչաց-նում  էին  գաղափարական  ու  քաղաքական հակառակորդներին: Ու  այդ  դաժան  դա-րում  բախտի  ամենադառը  պաստառներից  մեկն  էլ  նրան  բաժին ընկավ:
  Վտանգված  էր  սրբություն  սրբոց  հայրենիքի  ապագան, քրիստոնեական  հավատքի  ճակատագիրը:  Եվ նա  ստեղծված  էր  ձեռք  բարձրացնել  երկրորդ  սրբության`  ծնող-ների  վրա:
  Հանդիպելով  իմ  սիրելի   հերոսին, հասկացա, որ  ազատությունն  ու  անկախությունը  հենց  այնպես  չեն պարգևում, դրանք  նվաճում  են: Ազատության  և  անկախության  համը  ճաշակած   մեր ժողովուրդը  այլևս չի  հանդուրժի  որևէ  մեկին  բռնանալ  իր  կամքին:
  Սիրելի՛   Սամվել, մինչ  դավաճան  հորդ  հանդիպելը  դու  անցար  նրա  ավերի  ուղիով, տեսար  այրվող մագաղաթներ, ծխացող  քաղաքներ, սպանված  հարազատներ:     Հայրե-նասերի  քո  հոգում  կաթիլ  առ կաթիլ  կուտակվող  դառնությունը  ատելություն  էր  դառ-նում:  Համոզված  եմ, որ  այժմ  էլ  կարող  ենք օգնել  ձեր  տեսակին  կարոտյալ   հայ  ժո-ղովրդին, որի   մի  մասնիկն  էլ  ես  եմ,  հետնորդը   Ձեր  գաղափարի,  գաղափարախոսը  Ձեր  հավատի, հավատը  Ձեր  հաղթանակի, սահմանապահը  Ձեր  նվաճածի, դրոշակակի-րը  Ձեր  փառքի  դափնիների, Ձեր  սխրանքների՛, արիությա՛ն, հայրենասիրությա՛ն:
  Սակայն , հորդ  հանդիպելիս ,  դու  փորձեցիր  դավաճան  իշխան  Վահան  Մամիկոնյա-նին  ետ  դարձնել խոտոր  ուղուց: Նա  չուզեց  քեզ  լսել: Ավելին` մերկացրեց  սուտը: Քեզ  բախտը  ընտության հնարավորություն  չթողեց...
   Դառնացած  ու  մոլոր` Ողական  ամրոց  գնացիր: Այնտեղ  էլ  մայրդ  կրակապաշտությամբ հավատուրացության  դասեր  էր  տալիս: Զայրացար, նորից  խոցվեց  վիրավոր  հոգիդ,  ու  պահանջեցիր հանգցնել  ատրուշանի  կրակը:  Ու  երբ  չհանգցրեց, դու  կրկնեցիր  հուսահատ  ծնողասպանի  քո  արարքը, որ թեև  գնահատվում  է  իբրև  անձնազոհ  հայրենասիրություն, բայց  ծանր  է  ու  հատկապես  այսօր  դժվար ըմբռնեի:  Քո  արարքը  մեզ  թվում  է  արտառոց  այն  պատճառով, որ  մեզ  հաճախ  չեն  հանդիպում իսկական  հայրենասեր  երիտասարդներ, որոնք  պատրաստ  են  հանուն  հայրենիքի  գնալ  այդպիսի զոհաբերությունների:
   Սիրելի՛  Սամվել,  մեծ  հայրենասեր, այդ  ամենը  կատարեցիր  հանուն  հայրենիքի, հա-նուն քո  սուրբ նպատակի:  Եվ  քո  անձնազոհ  և  հայրենասիրական  արարքը  թող  օրի-նակ  դառնա  հետագա  սերունդների համար  և  ինձ  համար,  որովհետև  հայրենասերի  արյունն է  հոսում  իմ  երակներում, որովհետև  ես  Ձեր հետնորդն  եմ, գալիքի  խորհրդա-նիշը: Դուք`  ազգի  նվիրյալ, ազգիս  գլուխգործո՜ց...  Դուք  ցույց  տվեցիք աշխարհին, թե  ինչպես  պիտի  ապրել  և  ինչպես  չի  կարելի  մեռնել:
  Իմ  երկրում  ծնված  յուրաքանչյուր  մանկան  համար, հայոց  յուրաքանչյուր  բացվող  օրվա  համար խաղաղ  լուսաբացներ  են  պետք  ու  կապույտ  երկինք:
  Ես  համոզվեցի, որ  նրա  խիղճը  հանգիստ  չէ: Նրա  զայրույթի  ու  ցասման  զոհն  է  դար-ձել  հայրը, որն  իր հույսերի  ամրոցը  կառուցում  էր  գուցե  նաև  նրա  համար:  Նրա  ա-կանջներում  դեռ  հնչում  է << հայրասպան>>  բառը:  Նա  հեղել  է  մոր  տաք  արյունը, սա-կայն  իրեն  մեղավոր  չի  զգում:  Եթե  նրան տրվեր  նույն  պայմաններում  նորից  գործելու  անհրաժեշտություն, նա  կվարվեր  նույն  կերպ:
  Լսելով  ամբողջ  պատմությունը, հասկացա, որ  Սամվել  Վահանի  Մամիկոնյանը`  ազ-գային  նկարագիր ունեցող  հայրենասեր  գործիչ  է, ով  պետական  մտածողությունը  գե-րադասել  է  իր  արյունակցական կապից:  Կանգնած  լինելով  հայահալած  քաղաքա-կանության  դեմ`  առ  այսօր  մնացել  է հայրենասիրության  բարձրագույն  տիպար, ով  սովորեցնում  է, թե  ինչպես  պետք  է  սիրել  հայրենիքը  և պաշտպանել  պետությունը:
  Ահա  այս  ամենը  և  շատ  իղձերի  ու  երազանքների  մասին  էր, որ  իմացա  իմ  սիրելի  հերոսի    հետ հանդիպելով:
  Ես  էլ  եմ  երազում, որ  մոտիկ  և  հեռու  ապագայում, հայոց  գալիք  բոլոր  դարերում  դեռ  կծնվեն  Սամվելի նման  հերոսներ  և  կհնչեցնեն  հայոց  շեփորները  և  կազդարարեն  այս  հին  ու  նոր  աշխարհին, որ  կանք  ու կլինենք , և  մեր  հազարամյա  անգին  գանձերը  շա-լակած, մեր  ազգային  սուրբ  իղձերը  որևէ իրականություն  դարձած`տեսնելու  մեծ  երա-զանքով, մեր  այսօրով, գալիքով  ու  նաև`  անցյալով:
  Ուզում  եմ  հավատալ, որ  քսանմեկերորդ  դարը  չի  հալածելու   ազատատենչներին, որ ազատամարտիկների  արյունով  չի  հանգցնելու  իր  ծարավը: Բռնության  ոգին ... Այո՛, ու-զում  եմ, հավատալ, քանի  որ  իմ  հոգին  էլ  է  ազատաբաղձ, քանի  որ  ես էլ  եմ Միքայել  Նալբանդյանի  հանրահայտ բանաստեղծության  քնարական  հերոսի  նման  պատրաստ  ընտրելու  միմյան  դեպի  ազատություն  տանող ճանապարհը`  թեկուզ  տատասկոտ  ու  ահալի...
  Նայում  եմ  ճերմակափառ  Արարատին  ու  նրա  երկնահաս  բարձունքին, փրկության  լույս  եմ  տեսնում` զորեղ, աստվածային...
  Լույս, որ  հույս  է  ճառագում` հայրենիքի  փրկության  հույսը, գերյալ սրբավայրերի, շղթայված  սուրբ լեռան  ազատության  հույսը...
  Եվ  դու`  իմ  սիրելի  հերոս, այդ  լուսեղեն  օրերում  անձնուրաց  քաջամարտիկ, որ  հարազատների արյունով  ես  գծել  քո  տառապած  հայրենիքի  նոր  սահմանները:
  Ների՛ր, բայց  այսօր  քեզ  մի  քիչ  ավելի  դժվար  են  հասկանում , քան  քո  ժամանա-կակիցը   լինելու դեպքում: