ՀԻՇՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ԶԱՆԳՎԱԾՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ
Վանո Սիրադեղյան
(Խոսում են վկաները)
Հատված Սմբատ Հովսեփյանի «ՀՀՇ-ն ԵՎ ՀԱՅ ԺՈՂՈՎՐԴԻ ՄԵԾ
ՈՂԲԵՐԳՈՒԹՅՈՒՆԸ» գրքից . Մաս 2-րդ
Հետաքրքիր է նաև այն,թե ՀՀ ներքին գործերի նախարար Վանո Սիրադեղյանը ինչպես էր կազմավորում մարդասպանների,կողոպտիչների բանդաները,ովքեր էին ընդգրկվում դրանցում և ինչ խնդիրներ էր դրել նրանց առջև:Պարզվում է,որ բացի Վահան Հարությունյանի կազմավորած բանդիտական խմբից,Սիրադեղյանը կազմավորում էր նաև պրոֆեսիոնալ մարդասպանների մի խումբ,իր չար նպատակներն իրագործելու համար:Զինված հանցավոր խումբը,1992 թվականի ամռանը կազմավորվել է ՀՀ Ներքին գործերի նախարար Վանո Սիրադեղյանի հանձնարարությամբ,հովանավորությամբ ու աջակցությամբ:Վանոյի միջոցով ՀՀՇ վարչության շենքում բանդային տրամադրվել է առանձնասենյակ,որն օգտագործվել է որպես հանցավոր խմբի հավաքատեղի:Բանդայի կազմակերպման գործը դրվել է Վանոյի հավատարիմ մարդկանցից մեկի՝ Արմեն Տեր-Սահակյանի վրա,որի նկատմամբ նա ուներ արտակարգ վստահություն:Բանդայի կազմավորման շրջանում,1992 թվականի հունիս-օգոստոս ամիսներին Արմեն Տեր-Սահակյանը հանցավոր խմբի կազմում ընդգրկել է իր ազգականներ Ալիկ և Մարզպետ Գրիգորյաններին,Արշակ Շուխյանին,ինչպես նաև Սուրեն Հարությունյանին,Արթուր Ալոյանին,Իսրայել Սարգսյանին,Կամո Նարիբեկյանին,Հայկազ Աշխատոյանին,նրանց նախապես տեղեկացնելով,որ իրենց խումբը ստեղծվում է ՀՀՇ ղեկավարության և դրան հարող բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց հատուկ հանձնարարությունները կատարելու և առաջադրանք ստանալու դեպքում ՝ որոշակի անձանց սպանելու նպատակով:
Կազմակերպելով և իրագործելով բազմաթիվ հանցագործություններ,այդ թվում և ավազակային հարձակումներ,շորթումներ,ծանրացուցիչ հանգամանքներում դիտավորյալ սպանություններ ու սպանության փորձեր,Արմեն Տեր-Սահակյանը միջոցներ է ձեռնարկել հանցագործությունների բացահայտումը կանխելու,դրանց կատարման գործիքներն ու միջոցները թաքցնելու ուղղությամբ և ամեն կերպ իր հովանու տակ առնելով բանդայի անդամներին,հնարավորություն էր ստեղծել ,որ նրանք գործեն առանձին հանդգնությամբ և անպատժելիության համոզումով:
Հանցագործների այդ խումբը զինելու նպատակով,Վանո Սիրադեղյանը ապօրինաբար ,առանց որևէ ձևակերպման Արմեն Տեր-Սահակյանին տրամադրել է «ԱԿ-74» տեսակի 5-45 տրամաչափի ինքնաձիք (ավտոմատ) հրազեն:Բացի այդ,Տեր-Սահակյանը ,բանդայի անդամներ Կամո Նարիբեկյանը,Ավագ Դավթյանը,Ալիկ Գրիգորյանը և Արթուր Ալոյանը,Վանոյի ցուցումով 1992 թվականի հուլիսի 24-ին ձևականորեն հրամանագրվել են ՆԳ նախարարության միլիցիայի հատուկ նշանակության ջոկատում որպես միլիցիոներներ և նրանց իբրև ՆԳ նախարարի թիկնապահների,հատկացվել է «Մակարով» տեսակի 5 ատրճանակ և փամփուշտներ:
Ահա պատվիրված առաջին սպանության սցենարը:Համբարձում Ղանդիլյանի սպանության մի քանի փորձ են ձեռնարկել բանդայի անդամները:Դրանք մեկ առ մեկ թվարկվում են և վերլուծվում մեղադրական եզրակացության մեջ:Եվ հետաքրքիրն այն է,որ այդ ընթացքում չեն դադարել ավտոմեքենաների հափշտակությունները,հանցավոր կամայականությունները քաղաքացիների նկատմամբ:
1993 թվականի մայիսի 3-ի վաղ առավոտյան,հանցավոր խմբի անդամներ Արշակ Շուխյանն ու Արթուր Ալոյանը հավաքվել են Սուրեն Հարությունյանի ՝ Որբելու փողոցի վրա գտնվող բնակարանում,այնտեղից վերցրել գնդակներով լիցքավորված երկու ինքնաձիգները և տանտիրոջ վարած ավտոմեքենայով գնացել Ալիկ Գրիգորյանի ետևից,որը նրանց սպասում էր Արմեն Տեր-Սահակյանի Կոմիտասի պողոտայի վրա գտնվող բնակելի շենքի մոտ:Նրան վերցնելով,հանցավոր խմբի անդամները քողարկման նկատառումով հանել և բեռնախցիկում են դրել մեքենայի պետհամարանիշները և առավոտյան ժամը 7-ի սահմաններում գնացել Սայաթ-Նովա փողոց Ղանդիլյանի տան մոտ,որտեղ վերջինիս ծառայողական «ՎԱԶ-2106» ԱԴԶ 15-97 պետհամարանիշի ավտոմեքենայով արդեն սպասելիս է եղել վարորդ Հակոբ ՈՒնիկյանը:
Կանգնելով նշված ավտոմեքենայից քիչ հեռու և մնալով ավտոմեքենայի մեջ,բանդայի անդամները դարանակալել ու սպասել են:Տնից դուրս է եկել Ղանդիլյանը և նստել ավտոմեքենայի ետևի մլասում:Դարանակալած մեքենան հետևել է նրան:Հարյուր մետր անցնելուց հետո,նրանց համար անսպասելի,Ղանդիլյանի մեքենան կանգնել է և նրա կողքին նստել է հանցավոր խմբին անծանոթ մի տղամարդ,Ղանդիլյանին մտերիմ,պահեստի գեներալ Ժորա Իսահակյանը:
Խանջյան փողոցի թիվ 13 շենքի մոտ,Սուրեն Հարությունյանը իր վարած մեքենայով ձախով վազանցել է հետապնդվող ավտոմեքենան,որպեսզի Շուխյանի և Գրիգորյանի համար նպաստավոր դիրք ապահիվի Ղանդիյանի մեքենան գնդակոծելու համար:Ճարճատել են դիմահար կրակոցները.Ղանդիլյանն ու Իսահակյանը տեղում մահացել են,նույն օրը մահացել է նաև ծանր մարմնական վնասվածքներով հիվանդանոց տեղափոխված վարորդ Հակոբ ՈՒնիկյանը:
Համոզված,որ իրենց նպատակին հասել են,հանցավոր խմբի անդամները գնացել են Արմեն Տեր-Սահակյանի զոքանչի տուն,որտեղ գտնվել է շեֆը և նրան զեկուցել հերթական առաջադրանքը կատարելու մասին:Հետո էլ Արմեն Տեր-Սահակյանն է այդ մասին անձամբ զեկուցել Վանո Սիրադեղյանին:
Հաջորդ օպերացիան:
1993 թվականի օգոստոսի կեսերին Արմեն Տեր-Սահակյանը Վանո Սիրադեղյանից հանձնարարություն է ստանում բանդայի միջոցով իրագործել Աշտարակի շրջխորհրդի գործկոմի նախագահ Հովհաննես Սուքիասյանի սպանությունը:
Մինչ այդ,ինչպես վկայել է Հովհաննես Սուքիասյանի եղբայրը՝ Հարություն Սուքիասյանը,շրջխորհրդի գործկոմի նախորդ նախագահը,որը ՀՀՇ-ական է եղել,իր լիազորությունները վայր է դրել պատգամավորների 2/3-ի պահանջով,ինչին ակտիվորեն մասնակցել է Հովհաննես Սուքիասյանը:Վերջինս չգիտեր և չէր էլ կասկածում,որ հանրապետության երու բարձրաստիճան ղեկավարները արնախում մարդիկ են և կանգ չեն առնի իրեն գնդակահարելու ճանապարհին:Հովհաննես Ղուկասյանն ընտրվել է գործկոմի նախագահ ՀՀՇ-ական նախագահի փոխարեն,իսկ նա ՀՀԴ անդամ էր:Յնտրվելուց հետո նա գործից ազատել է նաև իր երկու տեղակալներին,ովքեր նույնպես ՀՀՇ-ականներ էին:
Նախագահ ընտրվելուց հետո,նրան իր մոտ է կանչել ԼՏՊ-ն ու դժգոհություն հայտնել Աշտարակում ՀՀՇ կազմակերպությունը «ջախջախելու» կապակցությամբ:Հանդիպմանը ներկա է եղել Բաբկեն Արարքցյանը:Ժողովուրդը սիրել ու հարգել է նորընտիր գործկոմի նախագահին,բայց հանրապետության ղեկավարները նրան լավ չեն ընդունել:Հետագայում,ինչպես վկայում է սպանված Սուքիասյանի եղբայրը,Վանո Սիրադեղյանը գործկոմի նախագահի մոտ է ուղարկել զինվորական համազգեստով 5-6 անձնաց,ովքեր Վանոյի անունից պահանջել են հրաժարական տալ:Արդյունքի չհասնելով,այս անգամ Վանոն 2 այլ մարդկանց քաղաքացիական հագուստով,նորից է ուղարկել նրա մոտ նույն պահաջով,սակայն ապարդյուն:
Հանցավոր խմբի նույն անդամները,Երևանի երկաթուղու պետ Ղանդիլյանի սպանության ճիշտ նույն օրինակով,սեպտեմբերի 18-ին,Աշտարակից-Ագարակ տանող ճանապարահատվածին,իր ծառայողական «ԳԱԶ-24» ավտոմեքենայում, դիմահար կրակով սպանել են Հովհաննես Սուքիասյանին և նրա վարորդ Վարուժան Աբրահամյանին:
Այս սպանությունն իրագործելու նպատակով,հանցավոր խմբի անդամները ավազակային հարձակմամբ ,Քանաքեռ ՀԷԿ-ի շրջակայքում հափշտակել են քաղաքացի Ռամիկ Ավետիսյանի «ՎԱԶ-2106» մակնիշի ավտոմեքենան:Սպանությունն իրագործելուց հետո,հետքերը կորցնելու նպատակով,այն տարել են Հրազդանի կիրճ և հրկիզել:
Հաջորդ օրը Արմեն Տեր-Սահակյանը անձամբ զեկուցել է Վանո Սիրադեղյանին,առաջադրանքը կատարելու մասին,իսկ երեկոյան բանդայի բոլոր անդամները մեկնել են Հանքավան և շուրջ 10 օր թաքնվել «Արագած» նախկին պիոներական ճամբարում:Վերադարձել են,երբ բացահայտման վտանգն անցել է:Այդ ողբերգական դեպքից հետո,Վանո Սիրադեղյանը բանդայի բոլոր անդամներին ընդգրկել է ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության ներքին զորքերի վարչության համակարգու,Արմեն Տեր-Սահակյանի գլխավորությամբ ստեղծելով «Հետախուզական խումբ» ապօրինի մի նոր կառույց,որն անիջականորեն ենթարկվել է իրեն:
Պատվիրված հաջորդ սպանությունը բաեբախտաբար ավարտվել է անհաջողությամբ:Քննությամբ պարզվել է,որ ՀՀ դատախազության քննչական վարչության ետ Վլադիիր Գրիգորյանին սպանելու ատվերը նույնես ՀՀ Ներքին գործերի նախարար Վանո Սիրադեղյանն է տվել:Սպանության նախաատրաստուը տեղի է ունեցել նույն սցենարով:Սկզբում որոշվել է սպանությունն իրագործել Վանո Սիրադեղյանի տված խլացուցիչ ատրճանակով,բայց ի վերջո,դարձյալ Վանոյի խորհրդով որոշվել է օգտագործել ինքնաձիգ հրազեն,քանի որ «այդ միջոցը փորձված է և լավ քննություն է բռնել»:Սպանությունն իրականացնելու երկու փորձ անհաջող է անցել,բայց առանց աղուկի,ինչև որ հունիսի 2-ի առավոտյան ձեռնարկվել է երրորդը:
Պատմում է Վլադիմիր Գրիգորյանը. «1994 թվականի հունիսի 2-ի առավոտյան ելնելով բակ,որ աշխատանքի մեկնեի,նկատեցի մայթեզրին կանգանած «ՎԱԶ-2106» մակնիշի ավտոմեքենա,որը հանկարծ կտրուկ ետընթաց կատարեց,'ակելով իմ ավտոեքենայի ճանաարհը:Տեսա նաև,որ վարորդի մոտ նստած տղաարդը բաց պատուհանից ինձ վրա է ուղղել ավտոմատ հրազենի փողը:Վարկյենապես կողմնորոշվեցի:Ակնթարթորեն բացեցի մեքենայի դուռը և ինձ գցեցի գետնին,մեքենային զուգահեռ պառկեցի ասֆալտի վրա:Միաժաանակ լսեցի ավտոմատային ուժգին կրակահերթ,որն ինձ բավականին երկար թվաց և չկարողացա հասկանալ,թե քանի հրազենից է այն արձակվել:Զգացի,որ ձախ ուսիս շրջանում վնասվածք եմ ստացել...»:Մարդասպանների խմբի ավտոեքենան դեպքից անմիջապես հետո շարժվել է դեպի Բաղրայան պողոտա,որտեղ պայմանավորվածության համաձայն,Արմեն Տեր-Սահակյանը պետք է քաղաքում հայտնի Ռազմիկ Արեյանից 50 հազար ԱՄՆ դոլլար կաշառք ստանար,Վանոյի միջոցով նրա որդու հարցը կարգավորելու համար:Երբ ստացած կաշառքից 25 հազար դոլլարը գրանում Տեր-Մինասյանը մտնում է Վանոյի առանձնասենյակ,այն նրան հանձնելու,հենց այդտեղ,Վանոյից էլ տեղեկանում է,որ Վլադիմիր Գրիգորյանը և նրա վարորդը ողջ են նացել:Այս դեպքում էլ հանցագործները շտապել են Հրազդանի կիրճ և այրել ավտոմեքենան:
Հունիսի 3-ին,Վանո Սիրադեղյանն իր ոտ է կանչել ներքին գործերի վարչության ետ Վահան Հարությունյանին և հայտնել,որ «Արեն Տեր-Սահակյանի լակոտները ուզեցել են խփել Գրիգորյան Վալոդյային ու վառվել են»,հանձնարարել է հրամանագրված Տեր-Սահակյանին և նրա խբի բոլոր անդաներին,կեղծիքների կատարմամբ որքան հնարավոր է ետին ամսաթվով ազատել ՆԳՆ հաակարգից:Հրաանն ի կատար է ածվել և 1994 թվականի արիլի 16-ի ասաթվով ազատվել են,հաստիքների կրճատան պատճառաբանությամբ:Նույն օրը Վանո Սիրադեղյանը մեկ այլ կարգադրություն է արել՝ դատախազության քննիչների գալու դեքում նրանց վարչության շենք չթողնել,անձնական գործեր,'աստաթղթեր և տվյալներ չտրամադրել,մինչվ որ կձեռնարկի համապատասխան միջոցներ:
Եվ իրոք,հունիսի 3-ից մինչև 11-ը,քննիչներին մտացածին պատճառաբանություններով արգելվել է մուտք գործել ՆԳ վարչության շենք:
Մինչև 1998 թվականը հունվար,այս նույն բանդան կատարել է ուրիշ բազմաթիվ սպանություններ և հետագայում,ձերբակալվելուց հետո Արմեն Տեր-Սահակյանը հաստատել է,որ սպանելու հանձնարարությունները Վանո Սիրադեղյանն է տվել,ասելով,որ «դա պետության և ազգի շահերի համար է արվում»:Սպանությունների համար խմբի անդամները չեն վարձատրվել,Վանոն միայն ասել է.«ձեր համար գուլյատ ըլեք»:Երբ Ղանդիլյանի սպանության համար Արմեն Տեր-Սահակյանը հայտնել է Վանոյին,նա միայն ասել է.«նորմալ է» և ուրիշ ոչինչ:
Եվ այսպես,Վանոն պաշտոնական աթոռին նստած,իրեն ձևացնու էր ժամանակի հերոս,անպատժելի բռնակալ և կողոտիչ :Հանրաետությունու գործող եռյակը (ԼՏ-ն,Վազգենն ու Վանոն) շարքից հանում և ոչնչացնում էր այն մարդկանց,ովքեր փորձում էին բացահայտել իրենց հանցագործությունները,նրանց,ովքեր ազնիվ էին ու պաշտպանում էին պատության ու ժողովրդի շահերը:Եվ զարանալին այն էր,որ հայ ժողովուրդը,Հայաստանի Հանրաետությունում գործող քաղաքական կուսակցությունները համոզված լինելով նրանց կատարած հանցագործությունների մեջ,քար անտարբերություն էին ցուցաբերում:Միայն առանձին անհատներ,վախվորած հանդես էին գալիս մամուլում և հանրահավաքներում,պահանջում հանցագործներին պատժել ամենայն խստությամբ:Բայց նրանց ելույթները արձագանք չէին գտնում,որովհետև իշխանությունը գտնվում էր հանցագործների,Հայաստան աշխարհը կործանողների ու մարդասպանների ձեռքում:
Իհարկե,ՀՀՇ-ական «ազգային ջոջերի» հանցագործությունները չեն սահմանափակվում միայն մարդասպանությամբ ու ահաբեկչությամբ:Նրանց կատարած սև գործերը տարածվում են նաև տնտեսական և ֆինանսական ոլորտների վրա:Մինչև 1999 թվականը,Հայաստանի Հանրապետությունը արտասահմանից տարբեր ժամկետներով ու տոկոսադրույքներով ստեցել է շուրջ մեկ միլիարդ ԱՄՆ դոլլար,որից յուրածվել է ավելի քան 800 միլիոնը...
Հ.Գ.- (Ս.Մ.)Սա մի փոքր մասն է կատարված ու շարունակվող այն բոլոր հանցագործությունների,որի հիմքը դրեց ՀՀՇ-ն և մինչ օրս անպատիժ շարունակում են նրանց նախկին հովանավորյալներն ու «ախպեր տղերքը»:Իսկ հիշողությունը «կորցարած» ոմանք,դեռ այսօր էլ հանդիսանում են Լևոնի վկաներ և հրապարակում բռունցք են բարձրացնում ի շահ Վանո Սիրադեղյանի վերադարձի,որպես մազորխիստներ՝ ցանկանալով ապահովել իրենց գլխին նախկին արյունոտ մահակի ներկայությունը և հանրապետությանն ու ժողովրդին պարտադրել հանցագործների հավերժական շրջապտույտ-պաշտոնավարումը...
ՍՎԵՏԼԱՆԱ ՄԱՐԳԱՐՅԱՆ
Svetlana MargarianՀԻՇՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ԶԱՆԳՎԱԾՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ
Geen opmerkingen:
Een reactie posten